​Về Xứ Tuyên đâu chỉ ngoạn cảnh đẹp

Thuyền nhỏ lặng lẽ rẽ nước trên nhánh sông Nho Quế xanh thẳm. ảnh: Thu Hường

Từ thị trấn Na Hang ngược lên miền Thượng Lâm chỉ khoảng 30km, nhưng thật sự là một cuộc trải nghiệm vô cùng thú vị. Cái lạnh đặc trưng trong buổi sớm với những màn sương như mưa phùn cứ tự nhiên ngấm vào thân xác.

Vòng xe vừa vào địa phận huyện Lâm Bình, trước mắt chúng tôi mỗi đoạn đường là một bức tranh sơn thủy hữu tình. Trên cây cầu nhỏ bắc qua một eo núi, mọi người được thưởng lãm một khung cảnh tuyệt đẹp khi mặt trời nhô lên khỏi ngọn núi.

Những cô gái Thượng Lâm cấy lúa giữa khung cảnh miền sơn cước

Bình minh dần phá tan đi màn sương mờ để chiếu ánh vàng xuống lòng sông, nơi những con thuyền nhỏ lặng lẽ khua mái chèo.

Dòng Nho Quế sau khi chảy uốn lượn trên cao nguyên đá đã nhận nước của sông Gâm ở Lý Bôn, Bảo Lạc, Cao Bằng để chảy xuống hồ Na Hang. Những con thuyền lặng lẽ lướt trên sông mang theo dáng hình người ngư phủ thả lưới hay chở măng rừng về xuôi. Con thuyền tô điểm vào bức tranh màu nước xanh biếc, đẹp đến lặng người.

Du khách lâu nay nghe danh Thượng Lâm, miền đất của những cô gái xinh đẹp. Thật khó ai lý giải được vì sao các cô gái ở đây có ngoại hình đẹp hơn vùng khác. Có lẽ bởi nơi đây có sự giao thoa của các cộng đồng dân tộc Kinh, Tày, Dao, Cao Lan... nên thế hệ sau có được vẻ đẹp đằm thắm, pha trộn...

Người địa phương cho biết muốn thấy các thiếu nữ Thượng Lâm xinh đẹp phải lên đúng hội Lồng Tồng của dân tộc Tày hoặc các ngày hội diễn văn nghệ...        

Mỹ từ “vịnh Hạ Long trên cạn”, du khách đến Ninh Bình, Hòa Bình, Yên Bái... đều đã nghe rất nhiều. Còn “vịnh Hạ Long trên cạn” ở Tuyên Quang là để chỉ hồ thủy điện Na Hang. Hồ là nơi hợp lưu của các dòng sông: Năng, Gâm, Lô, Nho Quế...

Từ đỉnh đèo trên quốc lộ 279 nhìn xuống cầu Đà Vị bắc qua hồ Na Hang, du khách sẽ được ngắm “vịnh Hạ Long trên cạn”. Mùa này hồ Na Hang cạn nước nên dân bản địa đã cố gắng xắn đất đắp bờ để tạo ra những thửa ruộng. Bờ ruộng uốn lượn sát mép nước, một khung cảnh nên thơ khó tả.

Hồ Na Hang với cầu Đà Vị ẩn hiện trong sương sớm

Du lịch sinh thái trên lòng hồ Na Hang chưa được phát triển, nên để thuê một chiếc thuyền vịnh cảnh không phải chuyện dễ. Nếu như hòn Trống Mái nổi lên trên biển giữa vịnh Hạ Long được xem là biểu tượng, thì núi Cọc Vài (còn gọi Cọc Vài Phạ) được xem là biểu tượng của du lịch sinh thái Na Hang, thậm chí của cả tỉnh Tuyên Quang.

Những cô gái Thượng Lâm thướt tha trong trang phục truyền thống bên nhà sàn

Cọc Vài Phạ theo tiếng Tày có nghĩa là cọc buộc trâu. Nó như một ngọn núi độc đáo, sừng sững nhô lên khỏi mặt hồ với chiều cao gần 40m. Cọc Vài Phạ gắn liền với truyền thuyết về chàng Tài Ngào, người nhà trời khổng lồ xuống trần gian xẻ đá ngăn sông. Vậy nên nhiều người ở đây gọi Vài Phạ là cọc buộc trâu của người trời. Ngoài Cọc Vài Phạ, lữ khách cũng nên biết núi Pác Tạ, theo tiếng Tày nghĩa là vú của trời...

Nếu đi thuyền dọc hồ thủy điện Na Hang ngược lên bắc, ta sẽ bắt gặp những cánh rừng nguyên sinh của Na Hang và Lâm Bình được bảo vệ khá nguyên vẹn. Thuyền có thể đi tới tận địa phận huyện Bắc Mê, Hà Giang.

“Vịnh Hạ Long trên cạn” đẹp không chỉ nhờ sông, hồ mà còn nhờ vô vàn thác nước. Mỗi con thác, dáng núi và dòng sông như một nét chấm phá độc đáo tạo thành bức tranh sơn thủy ở hồ Na Hang.

Thác Mơ kiều diễm bên hồ Na Hang