Tổng thống Mỹ Donald Trump - Ảnh: REUTERS

Các biện pháp trừng phạt công bố ngày 22-3 sau cuộc điều tra kéo dài bảy tháng qua của Washington đối với các chiêu trò của Trung Quốc trong lĩnh vực kỹ thuật, bao gồm ăn cắp các bí mật thương mại hay buộc các công ty Mỹ đánh đổi bí mật thương mại lấy cơ hội làm ăn.

Nhà Trắng cho biết con số hơn 50 tỉ USD được tính toán dựa trên thiệt hại của các công ty Mỹ bị buộc phải giao nộp tài sản trí tuệ để được làm ăn tại Trung Quốc.

Ngoài ra, Bộ Tài chính Mỹ cũng có hai tháng để soạn các biện pháp hạn chế đầu tư nhằm ngăn các công ty và quỹ nhà nước của Trung Quốc thâu tóm các công ty sở hữu nhưng công nghệ nhạy cảm của Mỹ.

Tuyên bố tại buổi ký bản ghi nhớ trừng phạt, ông Trump khẳng định biện pháp chỉ nhằm đòi lại công bằng cho Washington, cho rằng Bắc Kinh đánh thuế 25% xe hơi của Mỹ trong khi Mỹ chỉ đánh thuế 2,5% xe hơi từ Trung Quốc.

Tuy nhiên danh sách trừng phạt sẽ được công khai sau 60 ngày tham vấn, tức vẫn còn cơ hội để thu hẹp danh sách ước tính lên đến 1.300 sản phẩm, chủ yếu trong lĩnh vực kỹ thuật.

"Chúng tôi đã nói chuyện với Trung Quốc và đang trong đàm phán" - ông Trump cho biết.

Người phát ngôn của Trung Quốc khẳng định nước này sẽ triển khai tất cả các biện pháp pháp lý cần thiết để bảo vệ lợi ích của Bắc Kinh trước "các hành động gây tổn hại cho Trung Quốc và cả chính nước Mỹ".

Trong khi đó, đại sứ Trung Quốc tại Mỹ Thôi Thiên Khải tuyên bố Bắc Kinh sẽ đáp trả đến cùng. "Nếu người ta muốn chơi cứng rắn thì chúng tôi sẽ chơi cứng rắn, để coi ai trụ được lâu hơn" - Hãng tin Reuters dẫn lời đại sứ Trung Quốc cảnh báo.

"Các mức thuế không ghê gớm hơn so với dự đoán, nhưng dựa trên những ngành công nghiệp sắp bị Mỹ đánh thuế, Bắc Kinh có thể đưa ra vài hành động trả miếng. Trong trường hợp đó sẽ có nhiều công ty trên toàn cầu có thể bị tổn hai" - nhà phân tích chứng khoán Ian Winer nhận định.

Trong khi đó một số chuyên gia khác cho rằng Trung Quốc sẽ không đáp trả mạnh mẽ để tránh làm Mỹ thêm tức giận.

Thị trường chứng khoán tụt giảm mạnh sau tuyên bố của Mỹ, trong đó chỉ số trung bình công nghiệp Dow Jones mất 3%. Các ngành công nghiệp có nguy cơ bị Trung Quốc trả đũa rớt mạnh hơn, như nhà sản xuất máy bay Boeing giảm 5,2% hay Caterpillar giảm 5,7%.

Các nhóm công nghiệp Mỹ cũng hối thúc chính phủ tìm cách đàm phán với Trung Quốc hơn là trừng phạt.

"Các doanh nghiệp Mỹ muốn tìm giải pháp cho những vấn đề này hơn các biện pháp trừng phạt như đánh thuế đơn phương có thể gây hại nhiều hơn là lợi" - chủ tịch Hội đồng doanh nghiệp Mỹ -Trung, ông John Fishbie bình luận.