Hành khách mua vé tại bến xe Miền Đông - Ảnh: TTO

“Có mỗi việc bán vé ở cả bến xe với ga Sài Gòn mà truyền hình đưa hơn một tuần nay. Phải vào kiểm tra đi, liệu có tiêu cực, có hết vé không hay có thể có hai ngày hết, còn ngày khác vẫn còn?" - Bộ trưởng Bộ GTVT Đinh La Thăng nói tại hội nghị tổng kết công tác thanh tra giao thông vận tải giai đoạn 2011-2015 và phương hướng nhiệm vụ giai đoạn 2016-2020 của Thanh tra Bộ GTVT sáng 19-1. 

Nhiều người phản ảnh họ không được cung cấp đầy đủ thông tin về chuyện đi lại dịp tết nên không biết chọn cách thức nào.

Nhà xe không bán vé online

Bạn Nguyễn Thị Bích Trâm - sinh viên Trường ĐH KHXH&NV TP.HCM - cho biết vào dịp tết, hầu hết nhà xe đều buộc người mua phải tới thẳng phòng vé nhận vé và trả tiền ngay chứ không cho mua trực tuyến hay qua điện thoại như những ngày bình thường. 

Do vậy, nhiều người phải chấp nhận đến tận bến xe dù nhà ở rất xa, phải chịu cảnh chen chúc, đôi khi không mua được vé hoặc mua với giá rất cao.

Bạn Bích Trâm kể thêm: “Trong các hãng xe cung cấp tuyến về quê mình không hãng nào có trang web riêng. Mọi thông tin chỉ đăng trên một trang web chung cho tất cả nhà xe, không cập nhật cụ thể tuyến nào còn vé hay không và nhà xe mở bán vé tết vào lúc nào. Mình muốn mua vé sớm, nhưng khi đến bến thì họ nói chưa mở bán vé tết nên buộc phải quay về dù nhà ở rất xa. Nhà xe nói khi nào mở bán vé tết sẽ báo, nhưng họ không có trang web riêng thì báo bằng cách nào?”.

Theo bạn Bích Trâm, nên có những kênh thông tin cập nhật tình trạng vé, xe nào còn vé ngày nào, giờ nào để người dân tiện theo dõi, ít nhất mỗi nhà xe cũng phải có trang thông tin riêng. Các nhà xe cũng nên cải tiến dịch vụ mua và đặt vé qua mạng hoặc qua điện thoại để người dân mỗi dịp tết đến xuân về đỡ cực nhọc.

Nhiều người mỏi mệt xếp hàng chờ mua vé xe đò tết tại bến xe Miền Đông - Ảnh: Hữu Khoa

Công nghệ cập nhật thông tin đã có…

Theo ông Võ Đỗ Thắng - giám đốc Trung tâm đào tạo quản trị và an ninh mạng ATHENA, hằng năm vào dịp tết lượng khách hàng của các nhà xe đều tăng. Do vậy họ phải chuẩn bị hệ thống trực tuyến để đáp ứng được ngay nhu cầu đặt và mua vé của khách hàng.

“Đứng ở góc độ đơn vị cung cấp mạng thì việc nâng cấp hệ thống là không khó. Hiện nay đã có công nghệ ảo hóa, công nghệ điện toán đám mây giúp các trang trực tuyến tăng khả năng chịu tải, có thể cho phép hàng triệu kết nối cùng một lúc. Việc mua, đặt vé trực tuyến hay cập nhật thông tin giá vé, tình trạng vé và các tuyến xe đều đã có các phần mềm làm được” - ông Võ Đỗ Thắng cho biết.

Tuy vậy các nhà xe vẫn chưa có sự chuẩn bị tốt, dẫn đến việc người dân không được cập nhật thông tin. Theo ông Võ Đỗ Thắng, có thể do các nhà xe không có đủ điều kiện để đầu tư về công nghệ. 

Cũng theo ông Võ Đỗ Thắng, các nhà xe hiện đang gặp một trở ngại trong việc bán vé qua điện thoại là việc không xác thực được thông tin người mua. Thêm vào đó, thông tin mua bán vé qua điện thoại còn khó lưu trữ, lại đòi hỏi nguồn nhân lực dồi dào. Hệ thống trực tuyến có thể giải quyết một lúc hàng trăm đơn đặt hàng, trong khi đó không có nhà xe nào có một trăm nhân viên để xử lý các yêu cầu cuộc gọi.

…nhưng khó thực hiện

Theo PGS.TS.NGƯT Nguyễn Văn Thụ - nguyên viện trưởng Viện Quy hoạch và quản lý giao thông vận tải Hà Nội, vấn đề không chỉ nằm ở công nghệ đã có hay chưa.

“Nhiều doanh nghiệp hiện nay chưa đủ quy mô để phục vụ khách hàng trực tuyến vào dịp tết vì chi phí tốn kém. Việc bán vé xe lửa qua mạng mới thực hiện một hai năm đã trục trặc, nói gì là các nhà xe quy mô nhỏ?” - ông Nguyễn Văn Thụ nói.

Thêm vào đó, PGS.TS.NGƯT Nguyễn Văn Thụ cũng cho rằng cơ chế quản lý bán hàng qua mạng hiện nay vẫn chưa thật chặt chẽ. Còn nhiều trường hợp người dân bị lừa hay gặp trục trặc khi mua vé trực tuyến.

Ở một chiều hướng khác, PGS.TS Nguyễn Hồng Thái - phó trưởng khoa vận tải - kinh tế ĐH Giao thông vận tải Hà Nội - cho rằng việc các nhà xe không đủ năng lực cung cấp dịch vụ cho khách hàng là một quy luật của thị trường khi cầu vượt cung, người chịu thiệt tất nhiên là khách hàng.

“Đây là vấn đề phải hết sức chia sẻ với các nhà xe. Xét về hiệu quả kinh doanh, họ không thể trang bị để đáp ứng nhu cầu lúc cao nhất của khách hàng vì như vậy sẽ lãng phí trong những lúc nhu cầu xuống thấp, đặc biệt các doanh nghiệp nhỏ” - PGS.TS Nguyễn Hồng Thái nhận định.

Sở dĩ ngành hàng không và đường sắt có trang điện tử riêng, cập nhật tình hình tuyến liên tục vì họ quản lý theo hình thức tập trung. 

Còn các nhà xe thì không có bên nào đứng ra tập hợp, mạnh ai người nấy cập nhật thông tin cho khách hàng. 

PGS.TS.NGƯT Nguyễn Văn Thụ cũng cho rằng các nhà xe sẽ không chịu bán vé chung với nhau mà muốn bán riêng để còn cạnh tranh, thu hút khách hàng.

PGS.TS Nguyễn Hồng Thái cho rằng đây chính là nguyên nhân mấy năm qua chúng ta phải kéo dài thời gian nghỉ tết để hạn chế việc người dân chỉ đi lại trong một thời điểm dẫn đến quá tải.

“Người dân mình có thói quen chỉ đi lại trong một thời điểm dẫn tới việc các nhà xe không đáp ứng nổi, kéo theo dịch vụ kém đi. Đấy còn là vấn đề về văn hóa và tâm lý của người Việt Nam” - PGS.TS Nguyễn Hồng Thái nói thêm.

Tại hội nghị sáng 19-1 nói trên, Bộ trưởng Đinh La Thăng đề nghị toàn bộ lực lượng thanh tra phối hợp với công an trong dịp tết này, cố gắng làm sao giảm được nhồi nhét khách, giảm việc tăng giá vé, “cò” vé để người dân đi lại thuận lợi, lên tàu lên xe thoải mái, không chen chúc.

Mời bạn đọc nghe các phát biểu trong bài: 

>> Bạn Bích Trâm

>> PGS.TS Nguyễn Hồng Thái

>> PGS.TS.NGƯT Nguyễn Văn Thụ 

>> Ông Võ Đỗ Thắng