Quảng cáo chứa tin tức giả xuất hiện trên trang Politifact tuần trước - Ảnh: CHỤP LẠI MÀN HÌNH

Theo báo New York Times, những quảng cáo này đi kèm với các tít báo giật gân như "phu nhân Melania Trump sẽ rời Nhà Trắng!", "ngôi sao Joanna Gaines đã bỏ chương trình HGTV của cô và bỏ luôn cả chồng, ông Chip Gaines, mục sư Joel Osteen sẽ bỏ vợ…

Tất cả những tin tức đó đều là giả. Nhưng điều đáng nói là hệ thống chạy quảng cáo tự động của Google đã để chúng xuất hiện trên những trang "không nên xuất hiện" chút nào là Politifact và Snopes, những trang web vốn được lập ra với mục tiêu đầu tiên là chống tin giả.

Những quảng cáo kiểu tin giả này rõ ràng nhằm mục tiêu câu kéo người dùng bấm chuột vào đó rồi đưa họ tới những trang web giả mạo được thiết kế có vẻ giống những trang tin tức chính thống kiểu như People và Vogue.

Với các quảng cáo tin giả chạy trên hai trang kiểm chứng tin tức Snopes và Politifact, chiêu trò này cũng được áp dụng tương tự để kéo độc giả tới một trang chỉ gồm những bức ảnh cỡ lớn của người nổi tiếng, một vài câu không có thông tin gì và rồi chuyển tới một quảng cáo loại kem chống lão hóa.

Những kẻ tung quảng cáo tin tức giả đã sử dụng hệ thống quảng cáo online AdWords của Google để đặt quảng cáo lên những trang web phù hợp với các thông số kỹ thuật. Hiện chưa rõ những đối tượng này có chủ động đặt quảng cáo tin giả của họ trên những trang kiểm chứng tin tức hay không.

Tuy nhiên với việc các hệ thống quảng cáo của Google đã có thể bị sử dụng để đặt những quảng cáo tin tức giả lên các trang web kiểu như Snopes hay Politifact, người ta không thể không nghi ngại về nguy cơ công cụ tìm kiếm phổ biến nhất thế giới này bị lạm dụng để reo rắc, phát tán tin giả.

Trên thực tế, vấn đề này cũng đã từng gây lo ngại với nhiều công ty Internet. Bản thân Facebook, Twitter và Google đều đang bị điều tra về việc hệ thống quảng cáo tự động của họ đã bị phía Nga khai thác như thế nào trong việc phát tán các thông tin nhằm gây ảnh hưởng tới cuộc bầu cử Mỹ năm ngoái.

Google từ chối giải thích những lý do cụ thể liên quan tới việc vì sao các quảng cáo tin tức giả lại xuất hiện trên các trang kiểm chứng tin tức.

Các tài khoản đã quảng cáo trên hai trang Snopes và Politifact đã bị chặn khỏi nền tảng quảng cáo của Google sau khi tờ NYT yêu cầu thông tin về họ.

Khi được cảnh báo về những quảng cáo chứa tin tức giả xuất hiện trên các trang web của mình, hai trang Snopes và Politifact cho biết họ có rất ít khả năng can thiệp và ngăn chặn việc này.

Quảng cáo AdSense của Google do các bên độc lập thực hiện các quảng cáo, quảng bá hàng hóa, dịch vụ trên các website sử dụng để bán quảng cáo hiển thị trên các trang của họ. Cách hoạt động của họ cũng vận hành bằng công cụ tự động.

Thường thì các bên mua quảng cáo cũng không chắc chắn về việc những quảng cáo của họ sẽ chạy ở đâu, đôi khi nó lại xuất hiện bên cạnh những nội dung không phù hợp hoặc vi phạm. Và các chủ sở hữu trang web cũng không biết những quảng cáo nào sẽ xuất hiện trên các trang của họ.

Ông Vinny Green, đồng sở hữu kiêm phó chủ tịch trang Snopes, cho biết tháng trước trang web của ông đã cố gắng lọc các quảng cáo không phù hợp trong số 150 triệu quảng cáo hiển thị trên trang của họ, nhưng sự việc vẫn rất phức tạp.

"Chúng tôi nắm rất ít quyền giám sát trực tiếp với những gì đang được thực hiện để lọc bỏ những quảng cáo tin tức giả xuất hiện trên trang của chúng tôi".

Trong khi đó giám đốc điều hành của trang Politifact, ông Aaron Sharockman, cho biết họ đang làm việc với Google để loại bỏ những quảng cáo gây tranh cãi trên trang của mình.