Bị cáo Đỗ Ngọc Điệp - nguyên chủ tịch UBND TP Phan Thiết tại tòa - Ảnh: ĐỨC TRONG

Các bị cáo gồm: Đỗ Ngọc Điệp, Trần Hoàng Khôi - nguyên là các chủ tịch và phó chủ tịch UBND TP Phan Thiết trong các nhiệm kỳ 2011-2021.

Ngoài ra, còn có các bị cáo Phạm Thanh Thái, Nguyễn Trí, Lê Hồ Khải, Lê Hoàng Anh Tân - nguyên là các trưởng phòng và chuyên viên phòng nghiệp vụ UBND TP Phan Thiết.

Các bị cáo bị Viện KSND Bình Thuận truy tố về tội "Vi phạm các quy định về quản lý đất đai" theo Điều 229 Bộ luật hình sự.

Bị cáo Trần Hoàng Khôi - nguyên phó chủ tịch UBND TP Phan Thiết tại tòa - Ảnh: ĐỨC TRONG

Trong đó, tội của các bị cáo Khôi, Thái, Khải được quy định tại khoản 3 thuộc Điều 299, với mức phạt từ 5 -12 năm tù giam. Tội của các bị cáo Điệp và Tân được quy định tại khoản 2 thuộc Điều 229, với mức án từ 2 -7 năm tù giam.

Riêng tội của bị cáo Nguyễn Trí được quy định tại khoản 1, với mức án cải tạo không giam giữ đến 3 năm hoặc phạt tù từ 6 tháng đến 3 năm tù giam.

Theo cáo trạng, các bị cáo Điệp và Khôi là những lãnh đạo UBND TP Phan Thiết, được phân công phụ trách lĩnh vực quản lý nhà nước về đất đai.

Những bị cáo còn lại là những cán bộ, nhân viên của cơ quan chuyên môn có chức năng giúp UBND TP Phan Thiết về công tác quản lý nhà nước trên lĩnh vực đất đai.

Các bị cáo đều biết rõ quy định việc cho phép chuyển mục đích sử dụng đất phải căn cứ vào kế hoạch sử dụng đất hằng năm của cấp huyện đã được cơ quan nhà nước có thẩm quyền phê duyệt.

Tuy nhiên, khi cho phép chuyển đổi mục đích sử dụng đất, các bị cáo đã không căn cứ vào kế hoạch sử dụng đất hằng năm của UBND TP Phan Thiết được UBND tỉnh Bình Thuận phê duyệt.

Để làm được như vậy, các bị cáo dựa vào các quy hoạch sử dụng đất đến năm 2020 và kế hoạch sử dụng đất 5 năm kỳ đầu (2011-2015, quy hoạch sử dụng đất cấp xã). Tuy nhiên, cáo trạng xác định những quy hoạch và kế hoạch này đã đã hết hiệu lực từ tháng 7-2014.

Các bị cáo còn dựa vào những thuật ngữ "khu dân cư nhà vườn, nhà vườn" trên bản đồ quy hoạch ở địa phương để làm căn cứ cho phép chuyển đổi mục đích đất. Trong khi những thuật ngữ này chỉ thể hiện chỉ tiêu sử dụng đất theo khu chức năng, quan sát chứ không phải là một loạt đất theo quy định.

Bằng những "chiêu thức" trên, trong giai đoạn từ tháng 2-2016 đến tháng 12-2018, các bị cáo đã ban hành 132 quyết định cho phép chuyển đổi mục đích đất ở tại nông thôn trái quy định với tổng diện tích 170.987,3m² tại các xã Thiện Nghiệp, Phong Nẫm, Tiến Lợi.

Trong 132 quyết định trên, nhiều hồ sơ thậm chí không có văn bản thẩm định nhu cầu sử dụng đất, điều kiện cho phép chuyển đổi mục đích sử dụng đất.

Đáng chú ý, nhiều hồ sơ trước đó được Phòng quản lý đô thị TP Phan Thiết xác định không thuộc quy hoạch đất ở tại nông thôn nhưng bị can Khôi không yêu cầu rà soát, kiểm tra lại mà vẫn ký quyết định cho phép chuyển đổi mục đích.

Việc chuyển đổi mục đích trái phép 132 thửa đất trên có tổng giá trị hơn 13 tỉ đồng.