Nghề đàn Đào Xá

NGỌC THẮNG - TIẾN THÀNH

TTCT - Làng Đào Xá, xã Đông Lỗ, huyện Ứng Hòa, Hà Nội là làng nghề chuyên chế tác các nhạc cụ dân tộc như đàn bầu, đàn tam thập lục, đàn đáy, đàn nguyệt, đàn tì bà...

Phóng to

Bàn tay người thợ tỉ mẩn chế tác từng phím đàn - Ảnh: Tiến Thành

Gần 200 năm trước, cụ Đào Xuân Lan đã mang nghề làm đàn truyền thụ cho con cháu và nay trở thành nghề truyền thống của làng. Hiện làng còn gần 20 hộ theo nghề làm đàn.

Ông Đào Văn Soạn, 70 tuổi, người cao tuổi nhất làm nghề đàn, cho biết để có thể làm được một cây đàn hoàn chỉnh, người thợ thường phải học việc 2-3 năm. "Nghề này không có giáo trình hay kiến thức chuẩn nào cả, mà những nghệ nhân truyền nghề bằng cách cầm tay chỉ việc, hướng dẫn làm từng công đoạn một”, ông nói. Người thợ phải rất tỉ mỉ.

Nguyên liệu để làm khung đàn thường là gỗ trắc hoặc gỗ xoan, còn mặt đàn phải là gỗ ngô đồng. Sau khi chọn được gỗ, người thợ bắt tay vào việc tạo khung làm dáng, tạo khuôn làm hộp.

Để bảo tồn nghề làm đàn dân tộc, UBND xã Đông Lỗ đã mở các lớp dạy nghề cho giới trẻ. Hiện có gần 50 học viên độ tuổi từ 25-30 đang theo học nghề.

Phóng to

Tranh thủ nghỉ hè, hai em Đinh Văn Thiện (18 tuổi, bìa trái) và Dương Văn Khánh (16 tuổi, bìa phải) tham gia học nghề

Phóng to

Anh Khương hướng dẫn học viên Nguyễn Văn Tấn (30 tuổi) thực hành công đoạn ghép phím đàn tại nhà. Anh Tấn đã theo nghề đàn được sáu năm, nhưng chỉ chế tác thô và nay anh vừa học vừa tập làm một cây đàn hoàn chỉnh

Phóng to

Ông Soạn xẻ và bào gỗ để tạo dáng cho đàn

Phóng to

Một khách hàng quê Hà Nam thử đàn trước khi mua tại nhà ông Soạn. Người khách này cho biết: “Tiếng lành đồn xa, đàn Đào Xá có âm thanh rất chuẩn nên tìm đến đây mua”

Phóng to

Ở làng đàn Đào Xá, những nghệ nhân như ông Soạn làm đàn chủ yếu dựa vào đôi bàn tay và đôi tai thẩm âm được tôi luyện qua nhiều năm. Hàng loạt loại đàn đã được chế tác qua bàn tay của ông