Giữa lòng khu đất vàng vẫn sót một mảng xanh ngăn ngắt màu lúa trổ đòng. Ở đó người ta đi hái rau dại, bắt cá, sống cuộc sống thanh bình - Ảnh: QUỐC VIỆT

Qua hầm Thủ Thiêm, bỏ qua những tòa nhà siêu đắt đỏ, vượt qua những nền đất như dát vàng, tôi đến Thạnh Mỹ Lợi. Phường ngày xưa được coi là xa xôi, hẻo lánh của quận 2 giờ lại trở thành trung tâm với các khu chung cư cao tầng và biệt thự sang trọng...

Ruộng xanh giữa đất vàng

Đắt quá! Giá sao mà lên nhanh khủng khiếp! Người ta chào mời những nền nhà phố có giá cả chục tỉ đồng và đất biệt thự có giá gấp rưỡi, gấp đôi.

Căn nhà ba gian xưa của người bạn giờ không còn thấy nữa. Người ta đã mua đi, bán lại nhiều lần mà chẳng ai xây cất. Mảnh đất xưa giờ đã trở thành mấy lô nền nhà phố với giá 8 tỉ đồng/nền dù nằm trong con đường nhỏ.

Tuy nhiên, chỉ bước qua đấy một chút xíu, chỉ cách UBND quận 2 chưa đầy 1km lại có cảm giác hẫng người vì như lọt vào một thế giới khác hoàn toàn.

Ngay dưới chân khu chung cư tái định cư Thạnh Mỹ Lợi và chỉ cách các tòa nhà sang trọng đúng một con đường là những cánh đồng lúa xanh ngắt, nối dài bạt ngàn tới tận cầu Phú Mỹ...

Vẫn còn cảnh giăng lưới bắt cá ngay đất vàng quận 2 - Ảnh: QUỐC VIỆT

Mùa này cận tết, nhiều thửa lúa đã trổ đòng đòng. Những bông lúa oằn xuống soi thân trên mặt nước chiều hôm. Khung cảnh vắng lặng, khác hẳn các đường phố tấp nập liền bên.

Vài chú bé đang bì bõm giăng lưới cá rồi tung tăng bơi lội ngay trong vũng trũng ở góc ruộng. Một vài bác đứng tuổi đang đi thăm lúa. Họ sửa lại cây bù nhìn dọa chim và tranh thủ đặt thêm bẫy chuột.

Những con chuột béo mẫm, nhưng không ai dám ăn vì đồng ruộng liền kề phố thị. Người ta chẳng biết được lũ chuột sống ở đồng hay tại cống rãnh bò sang phá lúa.

Thấy tôi đi tới đi lui, nhìn ngắm cánh đồng, các chủ lúa dần tụ đến. Đó là những người đang được cho mượn đất hoặc thuê lại để làm nông. Họ có vẻ lo lắng dò hỏi bao giờ lấy đất lại để làm khu đô thị.

Một số người kể: "Nghe nói những thửa ruộng này đều đã có quy hoạch đô thị rồi nhưng chưa biết bao giờ làm. Tụi tui chỉ mong biết chính xác để tính toán đổ công, đổ bạc xuống ruộng cho hợp lý. Đất bỏ không thì tiếc, mà làm thì sợ người ta lấy lại bất ngờ là lỗ chết".

Ông Bảy Thọ đem máy cày quê lên để làm lúa ở quận 2 - Ảnh: QUỐC VIỆT

Theo chân ông Huỳnh Ngọc Thọ (Bảy Thọ), tôi ghé thăm cái chòi tôn nhỏ xíu, cất tạm bợ giữa cánh đồng. Ông Bảy Thọ phân trần: "Cũng muốn dựng nhà lớn hơn một chút để tiện chui ra chui vô. Nhưng đất mướn, mình chỉ tạm dừng bước giang hồ thôi, có thể phải trả lại bất cứ lúc nào".

Tôi phì cười với câu "dừng bước giang hồ". Ông Thọ cũng cười rổn rảng, nụ cười chân chất nét nông dân "hai lúa" giữa khu đất vàng. Ông nói mình không phải dân ở đây, mà từ Tiền Giang lên. Con gái lên thành phố học hành, vợ chồng thương con nên khăn gói đi theo cho tiện bề chăm sóc.

Hai năm trước, người quen biết ông Thọ mần lúa có tiếng giỏi ở quê đã chỉ sang khu đất này coi thử có thể cày cấy gì thêm. Trò chuyện với chủ đất, ông "té ngửa" với cái giá cho thuê "rẻ như bèo", có mấy triệu bạc cho cả 3 mẫu đất.

So ra giá chắc chỉ bằng tấc đất ở khu nhà phố liền bên và còn rẻ hơn cả đất cho thuê dưới quê ông. Chủ đất nói: "Cho chú giữ đất là chính, nhưng chừng nào lấy lại thì phải trả liền à nghen, đừng làm khó tui".

Mảnh đất khá đẹp, bằng phẳng, liền lạc lại có nguồn nước sông Sài Gòn chỉ cách vài chục bước chân. Ông Thọ mê quá, thế là về quê hăm hở đem cả cuốc xẻng lẫn máy cày bự chảng lên làm nông dân giữa khu đất vàng.

Quật nước để giăng lưới cá ở quận 2 - Ảnh: QUỐC VIỆT

Nơi thời gian dừng lại

Buổi chiều, tôi ngồi cùng ông Bảy Thọ, vụ lúa đang xanh ngăn ngắt. Thân lúa mập mạp, khỏe mạnh, lại giữ được chân nước chống chuột vừa có thêm ít cá đồng để mặn lạt bữa ăn.

Ông tâm sự: "Cũng vui vui. Vừa làm ruộng vừa tranh thủ giăng ít lưới cá, đỡ tốn tiền chợ mà cũng đỡ nhớ quê".

Bỏ quê đã ba năm, cái chòi heo hút giữa quận 2 của ông chỉ chộn rộn, đông đúc khi tới vụ gặt. Ông về quê nhờ bà con láng giềng lên gặt phụ, chứ thành phố kiếm đâu ra thợ "hai lúa" này. Cái chòi nhỏ xíu, bà con nông dân thứ thiệt quây quần nhau suốt mấy ngày khi tới vụ...

Tuy nhiên, trong các dân mần ruộng ở quận 2, ông Bảy Thọ chỉ là hàng chiếu mẹt nhỏ. Nhiều người làm ruộng rộng gấp nhiều lần ông. Mấy ai tin nổi trên mảnh đất đắt như dát vàng lại có người đang làm cả chục mẫu, hàng chục mẫu ruộng.

Dân địa phương truyền đời ở đây ai cũng biết ông Tám Giò, lão nông tri điền có ruộng đồng đủ cho chó chạy ngay đuôi. Bây giờ con trai ông Tám Giò vẫn tiếp tục cày ruộng như tía mình, cứ làm cho đến ngày nào bị bêtông hóa, phố xá đè bẹp cây lúa thì thôi.

Không chỉ trực tiếp làm, ông còn cho thuê đất rẻ, thậm chí cho mượn không có đồng bạc nào để người khác làm thêm. Ông Bảy Thọ chính là một trong những người thuê đất đó...

Ông Tư nói ông làm ruộng để "đỡ nhớ" - Ảnh: QUỐC VIỆT

Lúc tôi ghé thửa ruộng gần như đối diện UBND phường Thạnh Mỹ Lợi, ông Nguyễn Văn Tư đang lọ mọ đi thăm đồng. Nước da sạm đen, rắn rỏi, ông già 75 tuổi này là dân An Lợi Đông, quận 2 mà nhìn cứ như lão nông miệt vườn miệt thứ.

Ông Tư tình thiệt nói mình không có cục đất chọi chim ở khu đất vàng này: "Bận trước, tía con tui cũng làm ruộng bên An Lợi Đông. Nhưng bây giờ phố xá, biệt thự, chung cư hết rồi, ruộng đâu nữa mà làm! Nhớ quá, cứ nơi nào còn ruộng vườn, còn màu xanh cảnh quê là tui mò tới".

Khi sang Thạnh Mỹ Lợi, thấy đất ruộng còn bỏ không nên ông thèm quá, xin chủ đất cho làm ngày nào biết ngày nấy. Đất quận 2 coi vậy mà tốt, hợp lúa, không tốn mấy công cày xới, tiền bạc cho phân bón mà lúa xanh rì.

Sắp con cháu thấy ông Tư lớn tuổi, can ngăn nhưng ông nói: "Tao đi làm ruộng mới giữ được sức khỏe, mới đỡ buồn chứ ở không đổ bệnh liền...". Vậy chứ mai mốt người ta lấy lại đất thì sao? Ông nông dân giữa thành phố thở dài, rồi nói không biết nữa, thôi thì được ngày nào hay ngày đó.

Chia tay, ông nhắc ráng chụp thật nhiều hình ảnh, rồi ít hôm nữa đồng lúa chín vàng nên quay lại chụp tiếp, chớ chút hồn quê giữa phố xá này không còn được bao lâu nữa...

Hái rau dại, bắt cá đồng

Vợ đi hái kèo nèo, rau nhút..., còn ông Năm cột lại thành bó bán 10.000-15.000 đồng/bó. Cây rau dại giờ là đặc sản đủ nuôi vợ chồng nghèo - Ảnh: QUỐC VIỆT

Ở quận 2, tôi còn bắt gặp cảnh vợ chồng ông Nguyễn Văn Năm đang lui cui hái rau đắng đất, kèo nèo, muống nước dại... bán cho những người mê "đặc sản thiên nhiên". Vợ đi hái, ông Năm ngồi tỉa lá già, bó rau để bán, mỗi bó 10.000-15.000 đồng mà nuôi sống được vợ chồng nghèo.

Nhiều người tranh thủ chăn bò, cho ăn cỏ ngay trên các nền đất bạc tỉ còn bỏ hoang. Nhiều người bên quận 1, quận 3, quận 4 cũng sang đây giăng lưới, câu cá. Họ câu cá trê, cá lăng ở sông Sài Gòn và cả cá sặc, cá rô dưới chân nước đồng lúa còn sót lại.

Có lang thang tận cùng ngóc ngách khu đất vàng đang dậy sóng này mới cảm nhận rõ hồn quê vẫn còn vương vấn giữa các khu nhà chọc trời, nơi phố xá sang trọng mới mọc lên...