Bầu cử Úc: Một cuộc bỏ phiếu hiền hòa

CAMERON SHINGLETON (MELBOURNE) 28/05/2022 17:00 GMT+7

TTCT - Bầu cử ở Úc thường là một sự kiện dễ thương và cuộc bỏ phiếu hôm thứ bảy vừa rồi, 21-5, cũng vậy. Đăng ký bầu cử luôn khá dễ dàng và chắc chắn không gây nhiều cãi cọ như ở Mỹ.

Vào tối kiểm phiếu, người Úc thường có thói quen tụ họp bạn bè để tổ chức một buổi tiệc bầu cử cho những ai ủng hộ đảng thất cử được vơi sầu và những người chiến thắng được ăn mừng. Một lần nữa khác với Mỹ, kết quả kiểm phiếu, được đảm bảo nhờ một ủy ban bầu cử rất được tin tưởng, không hề gây cãi cọ.

Năm nay, thủ tướng đương chức có đường lối bảo thủ Scott Morrison đã nhận thất bại từ sớm trước nửa đêm 21-5, dù đối thủ của ông bên Đảng Lao động, Anthony Albanese, còn chưa tuyên bố chiến thắng. Tiến trình dân chủ diễn ra với một kết quả rõ ràng và êm ả, như mọi khi, ít ra là ở Úc.

 
 Cử tri Úc đi bầu. Ảnh: abc.net.au

Dấu ấn những người độc lập

Nhưng cuộc bầu cử năm nay không hề một chiều. Câu chuyện lớn nhất không hẳn là cuộc đua giữa Liên minh Tự do - quốc gia (LNC) của ông Morrison và Đảng Lao động của Albanese, cũng như nghị trình của họ: một bên muốn giảm thuế, trợ cấp cho nông dân, và xuất khẩu tài nguyên thô không giới hạn; bên kia trên danh nghĩa đại diện cho lợi ích của người lao động, phụ nữ và người có thu nhập thấp.

Thay vì vậy, hầu hết thảo luận trong chiến dịch và tối bầu cử tập trung vào sự vươn lên của các ứng viên độc lập ở các đơn vị bầu cử giàu có ở Úc - những người vốn ủng hộ các chính sách khác, thuộc một phổ chính trị hoàn toàn khác: mạnh tay chống biến đổi khí hậu, chấm dứt tham nhũng và xung đột lợi ích ở cả hai đảng chính, và trở lại với một nền dân chủ “gần dân” hơn.

Nước Úc nói chung, và những người ủng hộ các ứng viên độc lập nói riêng, muốn tạo ra một hệ thống chính trị mà động lực chính là những ai đại diện cho quan tâm thường nhật của dân chúng, chứ không phải lợi ích chiến lược của các đảng phái lớn.

Thú vị không kém, hầu hết những ứng viên độc lập thành công là phụ nữ. Một lần nữa, điều này phản ánh mối quan tâm của dư luận về một khía cạnh khác trong thành tích cầm quyền của LNC. Phụ nữ không được đại diện đủ trong chính quyền sắp ra đi của ông Morrison. 

Ông và các cộng sự rõ ràng đã thất thế do quần chúng nhận định họ không sẵn sàng đối phó với những vấn đề ảnh hưởng lên phụ nữ Úc trong nền chính trị lẫn xã hội nói chung. Dữ liệu bầu cử cho thấy việc mất đi sự ủng hộ của cử tri nữ là nguyên nhân chủ chốt dẫn tới thất bại cho LNC.

Một yếu tố đáng tò mò nữa là COVID. Nếu ông Morrison chơi trò chính trị COVID khác đi thì phản ứng của chính quyền ông với đại dịch 2 năm qua lẽ ra phải là điểm mạnh của họ. (Úc có rất ít ca tử vong, đã chích vắc xin cho 95% dân chúng và chỉ bị suy thoái kinh tế nhẹ). 

Nhưng cả LNC lẫn Đảng Lao động đều không chính trị hóa COVID quá nhiều. Dân Úc nói chung có vẻ cảm thấy thành công trong việc chống dịch là nhờ các chính quyền tiểu bang, chứ không phải của chính quyền liên bang.

Nói chung là giống như Việt Nam, dân Úc đơn giản là hài lòng vì đại dịch đã qua.

Cuộc sống lại tiếp tục

Về kinh tế, không như kỳ bầu cử trước, lần này Đảng Lao động nêu ra rất ít chính sách có nguy cơ làm phật lòng tầng lớp cử tri trung lưu. Cũng quan trọng không kém, có vẻ như họ đã thuyết phục được cử tri rằng chính quyền Morrison phải chịu trách nhiệm vì tình trạng giá cả sinh hoạt tăng thời gian qua. 

Chính sách thân thiện với doanh nghiệp của LNC đồng nghĩa suốt nhiều năm, lương của người lao động Úc không tăng, dù kinh tế vẫn tăng trưởng.

Lãi suất chính thức đã được Ngân hàng Dự trữ Úc công bố tăng lên vài tuần ngay trước cuộc bầu cử, điều được dự báo sẽ gây thêm áp lực kinh tế lên các gia đình (hầu hết phải vay mượn những khoản lớn để mua nhà), cũng góp phần vào thành tích kém cỏi của LNC. Nhưng khó có thể coi đó là trách nhiệm của mình Morrison hay chính phủ ông.

Giờ thì Úc sẽ có một chính phủ mới, nhưng chưa rõ ông Albanese sẽ lãnh đạo chính quyền Lao động như thế nào, với đa số hay phải liên minh cùng Đảng Xanh và những người độc lập. 

Còn với hầu hết người Úc, chủ nhật 22-5 là ngày dọn dẹp sau một tối bù khú. Sáng 23-5, tân thủ tướng của họ khiêm nhường đứng cạnh Tổng thống Mỹ Joe Biden ở Tokyo, cùng các nhà lãnh đạo Ấn Độ và Nhật Bản để nhóm họp Tứ giác (Quad).

Cũng vào sáng thứ hai đó, hầu hết dân Úc trở lại với cuộc sống thường nhật, dù họ bỏ phiếu cho LNC hay Lao động, Đảng Xanh hay những người độc lập. Nước Úc dưới thời Đảng Lao động, theo tôi thấy, rồi cũng sẽ chẳng có gì thay đổi nhiều.■

H.MINH (dịch)

Bình luận Xem thêm
Bình luận (0)
Xem thêm bình luận