Nhiều bạn trẻ tìm tới Troh Bư để khám phá vườn lan độc đáo và được nuôi ươm kỳ công nhiều năm - Ảnh: T.B.D.

Troh Bư trong tiếng của người Ê Đê nghĩa là “lũng cá lóc”. Và nhiều người dân Ea Nuôl không thể hình dung cái “thung lũng cá lóc” vốn là những quả đồi loang lổ cỏ tranh và những vũng nước chảy yếu ớt khi rừng bị mất, lại biến thành khu rừng dày đặc, là điểm đến cho người muốn tận hưởng không gian của thiên nhiên mà không cần phải đi quá xa để vào những cánh rừng già.

Rừng trong phố

Cách trung tâm thành phố Buôn Ma Thuột hơn 10km, khoảng 3-4 năm nay Troh Bư đã trở thành một cái tên khá quen thuộc với nhiều du khách yêu thiên nhiên khi đến Đắk Lắk và giới chơi lan rừng.

Vào những ngày cuối tuần, tấp nập nhiều đoàn xe chở cả đại gia đình và từng nhóm bạn bè rời trung tâm Buôn Ma Thuột hướng về một địa chỉ du lịch mới của huyện Buôn Đôn để được hòa mình vào không gian rừng và hoa.

Nhiều du khách và người dân lần đầu tiên đặt chân tới đây đều có chung cảm giác: rời thành phố, khi bước qua cánh cổng ranh giới vào vườn Troh Bư mọi thứ dường như dừng cả lại.

Hai thế giới hoàn toàn tách biệt, khác xa nhau được ngăn cách chỉ bằng một cánh cổng.

Những trảng hoa, tiếng chim hót giữa các lùm cây và âm nhạc êm dịu từ những chiếc loa được giấu kín đâu đó trong các khóm rừng làm du khách có cảm giác như đang đứng giữa cánh rừng già.

Vườn Troh Bư lấy không gian rừng làm “đặc sản” chủ đạo, những thân cây gỗ - mới chỉ 20 năm trước tái sinh chồi vươn lên từ trảng đất sản xuất của người dân để hi vọng tìm sự sống, gặp bàn tay con người yêu thiên nhiên, cây được dưỡng thành những khóm rừng dày đặc.

Toàn thể không gian của vườn rộng trên 5ha, quy hoạch thành nhiều tiểu cảnh, phân khu khác nhau và giấu một cách khéo léo dưới từng tán rừng.

Khi đi con đường nhỏ được lát đá cuội từ cổng chính, các con đường nhỏ lát đá rong rêu, lá cây rơi rụng trên nền dẫn thành các lối nhỏ như những mạch máu li ti nuôi dưỡng các trảng rừng bao quanh.

Đi sâu vào vườn đâu cũng thấy rừng và hoa, những hồ nước nhỏ vốn được chặt khúc và quây tạo từ con suối nhỏ bắt nguồn trong vườn nay nằm im lìm cung cấp nguồn nước cho rừng cây.

Cuối các con đường nhỏ, du khách không khỏi đi từ bất ngờ này đến bất ngờ khác khi vô tình khám phá thấy đâu đó trong rừng cây xuất hiện một ngôi nhà xinh xắn, được lắp ghép khéo léo giấu vừa đủ trên các mô đất, nửa kín nửa hở ở các tán cây rừng.

Đó là những ngôi nhà gỗ làm chỗ lưu trú cho khách qua đêm. Ban ngày ở những ngôi nhà này, được ngửi thấy mùi lá non của cây, nghe tiếng chim hót và tiếng suối luồn miệt mài qua kẽ đá, giữa không gian không chút gợn đục, nhiều người nói vui rằng “muốn sống hết cuộc đời ở rừng trong phố”.

Ông Đỗ Tuấn Hưng, chủ vườn Troh Bư, chăm sóc những cây lan trong bộ sưu tập của mình - Ảnh: T.B.D.

Gặp “vua lan rừng”

Cách đây khoảng 5 năm, thi thoảng trên Internet và mạng xã hội lại xuất hiện những dòng “quảng bá” kèm theo tâm sự thiết tha khiến nhiều người lầm tưởng đây là một thanh niên trẻ tự lập vườn hoa để mời gọi người tới rong chơi.

Thế nhưng đến Troh Bư vào tháng 7 này, chúng tôi biết chủ nhân ấy là một người đàn ông ngoài 40, đang làm việc ổn định ở một cơ quan nhà nước. Ngoài công việc của mình, trong 21 năm qua người đàn ông này đã đi nhặt nhạnh từng cây hoa, vun xới từng nắm đất để nuôi dưỡng vườn Troh Bư đến hôm nay.

Theo lời ông Đỗ Tuấn Hưng - một trong hai chủ nhân hiện tại của Troh Bư, việc gầy dựng Khu bảo tồn lan rừng vườn Troh Bư bắt nguồn từ tình yêu đối với loài lan rừng. Vào năm 1995, trong một lần đi giúp bạn thu hoạch mía ở khu đất làm Troh Bư bây giờ, ông Hưng phát hiện “lũng cá lóc” là một “hòn non bộ, tiểu cảnh” ẩn giấu dưới những trảng cỏ tranh, nương mía, khoai mì của người dân.

Rồi ông Hưng về gom góp toàn bộ tiền của, vay mượn thêm bạn bè, đạp xe tới từng hộ gia đình Ê Đê có đất ở Troh Bư để trình bày tâm nguyện muốn được biến khu đất “lũng cá lóc” hoang hóa đó trở lại nét rừng xưa.

Người Ê Đê coi đất đai là sinh kế, là cuộc sống nhưng họ cũng yêu rừng. Khi nghe ý tưởng lập rừng ngay giữa buôn, mọi người đều sẵn sàng để đất lại cho ông Hưng.

“Mình mua về tính làm nông trang trồng cây ăn quả, kết hợp tái tạo rừng để lấy ngắn nuôi dài. Nhưng khi thấy cây rừng lên nhanh quá, lấn át cây ăn quả, mình đã chấp nhận để đấy cho nó thành rừng thật luôn” - ông Hưng nói.

Và đến năm 2013, khu vườn của ông Hưng đã trở thành... một khu rừng thật sự. Cây cối ngày nào còn mới nảy chồi nay đã trưởng thành.

Một khu rừng thật sự - Ảnh: T.B.D

Khác với nhiều người chơi lan ở Đắk Lắk, ông Hưng chỉ chọn lan rừng.

Những cây hoa lan mảnh khảnh, giấu mình ở rừng sâu bỗng phun hoa mãnh liệt khi mùa lan về làm ông Hưng mê đắm.

Rồi từ khi biết lan rừng càng xanh tươi khi được sống trong môi trường tự nhiên, ông dành hết thời gian nghỉ để vào rừng nhặt từng cọng lan về gắn ghép vào từng gốc cây trong vườn. Rừng cành xanh tốt, chim muông càng về nhiều, lan rừng càng sinh sôi nảy nở.

Ông Hưng giờ được mệnh danh là “vua lan rừng” ở Đắk Lắk với bộ sưu tập hơn 10.000 cá thể lan trong tổng số 200 loài lan khác nhau.

Để gìn giữ, phát triển khu vườn đậm chất rừng của mình, đầu năm 2016 ông Hưng quyết định bắt tay với một bạn trẻ khác để khai thác du lịch sinh thái. Người này đã tích cực đầu tư mua thêm đất, xây dựng thêm cơ sở hạ tầng phục vụ khai thác du lịch. Vườn Troh Bư nhờ đó như được tiếp thêm nguồn sinh khí.

Hiện rừng cây và vườn lan của ông Hưng đã trở thành khu bảo tồn lan rừng đầy giá trị ngay sát trung tâm Buôn Ma Thuột, một Troh Bư xanh mướt cây rừng như ngày xưa và là một điểm tham quan du lịch được nhiều người ở Đắk Lắk và các tỉnh thành khác yêu thích.